7 Habits 7 นิสัยเพื่อประสิทธิผลสูงสุด

สิบกว่าปีมาแล้ว... เรามีโอกาสเข้าร่วมสัมมนา Mr. Covey  เปิดตัวหลักสูตร 7 Habits และหนังสือThe Seven Habits of Highly Effective People ของ Mr. Steven Covey  ที่ ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิต จัดโดยบริษัท Pac Rim ผู้รับสิทธิ์ในการดำเนินการจัดฝึกอบรม 7 Habits ในประเทศไทย ซึ่งหลังจากนั้นมีการจัดหลักสูตร 7 Habits เพื่อพัฒนาพนักงานให้เป็นผู้มีประสิทธิผลสูง อย่างแพร่หลาย ซึ่งมีผู้รู้เล่าและขยายความบ่อยครั้งในโลกออนไลน์...แต่อยากจะเล่าบ้าง

Mr. Covey นำเสนอ เนื้อหา และ กิจกรรมร่วมกับผู้เข้าร่วมสัมมนา สั้น กระชับ และชัดเจน เช่นเดียวกับเนื้อหาของหนังสือ รวมทั้ง CD ที่แจกให้ศึกษานั้น ทำให้เข้าใจหลักการได้ง่าย  7 Habits อยู่บนสมมติฐาน You are what you think คุณคิดอย่างไร คุณก็จะเป็นคนเช่นนั้น 

Mr. Covey ...วิธีคิดหรือกรอบการมองโลก (paradigm) ส่งผลต่อพฤติกรรมการแสดงออก ในแง่บวก หรือ ลบ ซึ่งจะเป็นหลักการเช่นเดียวกับเรื่องทฤษฎีภูเขาน้ำแข็งของ David McClelland ในเรื่อง competency ซึ่ง A-Attribute "คุณลักษณะ" หรือ "สันดาน" นั้นมีผลต่อพฤติกรรม และเปลี่ยนแปลงค่อนข้างยาก การเปลี่ยนแปลงมุมอง หรือ บุคลิกภาพของคนจะต้องเปลี่ยนจากภายใน 

หากคนเรารู้ตนเองและแก้ไขมุมมองที่ผิด จะช่วยให้มีความสุขและประสบความสำเร็จ เช่น เมื่อมีปัญหาขัดแย้งกับคนอื่น ต้องกล้าที่จะมองสถานการณ์ตามความเป็นจริง ว่า "ตัวของเราเอง" มีส่วนก่อเกิดปัญหานั้น? โดยต้องใช้ความรู้สึกเป็นตัวมอง หรือ เอาใจเขามาใส่ใจเรา...เราจะเห็นกรอบการมองโลก และ นิสัยที่แท้จริงของตัวตนเราเอง Mr. Covey ได้นำเสนอ 7 Habits หรือ นิสัย 7 ประการ ที่จะช่วยปรับเปลี่ยนมุมองในการมองสังคม โลกที่ทำให้มีความสุข พึ่งพลังภายในของตนเอง (ไม่ต้องคอยให้มีคนชมหรือให้กำลังใจจึงทำ) มองเห็นข้อดี-ข้อเสียของตนเอง และมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้าง 

นิสัยที่ 1  Be proactive หรือ "รู้และเลือก " คือ มี "สติ" รู้ว่า คิด พูด ทำอะไรอยู่ สามารถเลือกการตอบโต้สถานการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างไร ที่กระทบต่อตนเองและผู้อื่นน้อยที่สุด รวมทั้งรับผิดชอบกับผลที่จะเกิดขึ้นนั้นไม่ว่า "ดี" หรือ "ร้าย" อย่างมาดมั่นและองอาจ--ไม่รับแต่ชอบ โดยโยนความผิดให้คนอื่น --

นิสัยที่ 2  To Begin with the end in mind หรือ "สร้างมโนภาพเป้าหมายในชีวิต" ถ้าเราตาย อยากให้คนพูดถึงเราในแง่ใด สุดท้ายของชีวิตต้องการเป็น? ให้ตั้งเป้าหมายชีวิต จินตนาการถึงภาพความสำเร็จในวันนั้น เขียนออกมาให้ชัด แปะกระดาษในที่ๆ เห็นได้บ่อย และ มุ่งมั่นตั้งใจในการทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อมุ่งสู่เป้าหมายที่สำคัญที่สุดในชีวิตที่ตั้งใจไว้ 

นิสัยที่ 3  Put first things first หรือ "ทำในสิ่งที่สำคัญจริง ๆ ก่อนเสมอ" ควรรู้จัดมอบหมายงาน ติดตามงาน ถ้าต้องทำเอง ต้องรู้ว่างานชิ้นใดควรทำก่อน-หลัง หรือ Time Management นั่นแหละ

นิสัยที่ 4 Think win-win หรือ "คิดแบบต่างฝ่ายต่างได้ประโยชน์" ต้องเชื่อว่ามีสิ่งที่ดีอีกมากมายที่รอเราอยู่และจะได้รับประโยชน์ร่วมกัน ปากกับใจตรงกัน ซื่อสัตย์ ได้รับความเชื่อใจจากผู้อื่น ชัดเจนในการทำข้อตกลงอยู่บนพื้นฐานการคิดแบบต่างฝ่ายต่างได้รับประโยชน์ร่วมกัน เมื่อมีปัญหาเกิดขึ้นให้คิดทางแก้ไขที่ดีที่สุดโดยให้ลืมผลประโยชน์ส่วนตน นึกถึงผลประโยชน์ส่วนรวม

นิสัยที่ 5 Put first to understand and then to be understood หรือ "พยายามฟังและเข้าใจคนอื่นก่อนเพื่อที่จะพูดให้อีกฝ่ายเข้าใจ" อย่ายึดตนเองเป็นศูนย์กลางของจักรวาล ทุกคนต้องเข้าใจเราฟังให้มาก พูดให้น้อย และ ที่สำคัญต้องฟังเพื่อเข้าใจผู้อื่นจริงๆ "ไม่ใช่" ฟังเพื่อตอบ หรือ พูด
นิสัยที่ 6 Synergize หรือ "สร้างทีม" การดึงจุดเด่น หรือ ศักยภาพของคนรอบข้างหรือทีมมาเพื่อช่วยให้เป้าหมายประสบความสำเร็จ เปิดใจ เข้าใจในความแตกต่างและใช้ความแตกต่างให้เป็นประโยชน์ Mr. Covey กล่าวว่า ภาพของทีมหนึ่งๆ ต้องประกอบด้วย 1) นักคิด ช่วยระดมสมองในการทำงาน  2) ผู้สมานฉันท์ สร้างบรรยากาศราบรื่น ไกล่เกลี่ยความขัดแย้งและ 3) ผู้ประสานสิบทิศ นำแผนงานไปประสานเชื่อมโยงกับหน่วยงานอื่นให้เป้าหมายสำเร็จ

นิสัยที่ 7 Sharpen the saw หรือ "ฟื้นฟูพลังชีวิต" ต้องรักษาสุขภาพ จิตและกายให้สมบูรณ์และแข็งแรง หมั่นอ่านหนังสือเสริมสร้างความรู้และเปิดโลกทัศน์ให้กว้าง ที่สำคัญ มีความเมตตา รู้จัก "ให้" ผู้อื่น เช่น ให้ความสุข ความเมตตา เห็นอกเห็นใจ ให้ความรู้ เป็นต้น

7 นิสัยนี้ ไม่ได้บอกว่าเราจะเป็นผู้สำเร็จในชีวิต แต่จะพัฒนาตัวของเราให้ดีขึ้น โดยสามารถ "พึ่งพาตนเองได้" และพัฒนาสู่เป้าหมาย "พึ่งพาซึ่งกันและกัน" และ การอยู่ร่วมกันในสังคมกับผู้อื่นอย่างมีความสุข

หากพิจารณาในวัตถุประสงค์และหลักปฏิบัติของ 7 Habits เป็นหลักเหตุและผลทางธรรมชาติคล้ายกับหลักธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสสอนไว้ "มงคล 38" เพื่อให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองแห่งชีวิตของผู้ปฏิบัติ ทรงเสนอทั้งวิธีการและเป้าหมายของการพัฒนาคุณภาพชีวิต 1) เลือกสิ่งที่ดีงามแก่ตนเอง 2) การปฏิบัติต่อบุคคลรอบข้าง และ 3) การปฏิบัติต่อสังคมส่วนใหญ่ 

+++จะเลือกปฏิบัติตาม "มงคล 38" หรือ "7 Habits" นับได้ว่าเป็นสิ่งที่ดีช่วยปรับมุมมอง (Paradigm) ในการดำเนินชีวิตของตนเองและการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข  ++++